Kolejny wykład z  cyklu Spotkanią z Filozofią i Kognitywistyką odbędzie się 27 kwietnia w sali 108A o godzinie 17.00 (Instytut Filozofii, Plac NZS 1).

Wykład na temat "Historia tęczowej flagi - 500 lat symbolu buntu, pokoju i solidarności" wygłosi dr Mikołaj Ratajczak (IFiS PAN).

Spotkanie poprowadzi prof. dr hab. Małgorzata Kowalska.

Abstrakt

Tęczowa flaga najprawdopodobniej została po raz pierwszy użyta w 1524 roku, gdy Thomas Münzer, duchowy przywódca zbuntowanych chłopów i wczesnonowożytnego proletariatu, rozwiesił w Kościele Mariackim w Allstedt wielki tęczowy sztandar. Nawoływał wszystkich do przejścia pod nim - każdy, kto to uczynił, stawał się członkiem nowej wspólnoty wiary. Tęczowy sztandar miał także powiewać ponad chłopskimi hufcami w 1525 roku podczas bitwy pod Frankenhausen, gdzie wielka rewolucja początków nowoczesności przegrała, a Münzer dostał się do niewoli. Przed śmiercią miał według tradycji wykrzyczeć z siebie hasło marzeń wczesnonowożytnego komunizm: omnia sunt communia! Wszystko jest wspólne.

Tęczowa flaga powróci jeszcze parę razy w historii europejskiej i globalnej nowoczesności. Po pierwszej wojnie światowej stanie się symbolem jednego z pierwszych międzynarodowych ruchów społecznych, Międzynarodowego Związku Spółdzielczego, który tęczową flagą będzie się posługiwał aż do końca XX wieku. Po drugiej wojnie światowej tęczowa flaga stanie się zaś symbolem ruchu pacyfistycznego, który mierzył się z globalnym zagrożeniem bronią atomową. W końcu, od 1978 roku, tęczowa flaga stanie się politycznym symbolem ruchu LGBTQ+, który do dzisiaj jest z nią najmocniej kojarzony i który nadawał jej kolejne znaczenia oraz tworzył jej kolejne wcielenia.

Czym jest ta historia tęczowej flagi dla nas dzisiaj, w okresie nowych konfliktów zbrojnych, narastającej fali reakcyjnej, faszyzującej polityki, gospodarczych i społecznych kryzysów? Czym jest ta historia z perspektywy osób patrzących na nią z Europy Środkowo-Wschodniej, gdzie symbol ten narodził się przed prawie połową milenium? Czy możemy mówić, zwłaszcza z perspektywy ostatnich lat historii tego symbolu, w tym zakątku świata i w skali globalnej, o czymś takim jak polityka tęczowej flagi? A jeśli takiej polityki jeszcze nie ma – to czym mogłaby ona być?

Nota o prelegencie

Mikołaj Ratajczak – filozof, historyk idei, tłumacz. Pracownik Zespołu Filozofii Kultury IFiS PAN oraz wykładowca w Collegium Civitas. Badawczo zajmuje się historią filozofii, teorii politycznej i nauk społecznych w ich powiązaniu z ruchami politycznymi. Pierwszy tłumacz pism Karola Marksa na język polski od 1986 roku. Publikował w licznych polskich i zagranicznych wydawnictwach naukowych. Visiting researcher m.in. na Duke University, Centre National de la Recherche Scientifique w Paryżu i Università Roma Tre. Jego książka “Forma życia i dobro wspólne. Geneza i aktualność współczesnej włoskiej filozofii politycznej” była nominowana w 2022 roku do nagrody im. Marcina Króla.